शिवावतारमञ्जरी

(नूतनसुहृद्वर नीलकण्ठ कुलकर्णी तथा अहं च मेलयित्वा काव्यमेकं रचयितुमुत्सुकौ । काव्यस्यास्य प्रथमो भागः अत्र निवेद्यते। सर्वे रसज्ञाः मार्गं दर्शयन्तु इति प्रार्थयावः।। )

यः पुरावीरभद्रेति दक्षाध्वरविनाशने

अंशावतारमाप्नोत् स कुर्यान्नो मङ्गलं सदा ||१||

समुद्रमथने जातं कालकूटं महाविषम्

पीतवान् लोकरक्षार्थं लयकारो भयङ्करः ||२||

मणिमल्लखलध्वान्तः शान्तो विश्रान्त मानसे

विजृम्भते स मैलारलिङ्गोऽनङ्गविनाशनः ||३||

धृत्वा चन्द्रमसं नूनं व्योमकेशो विराजते

श्रीमत्सोमेश्वरस्यास्य रूपे कॊप्पलतोटके ||४||

शंकरः शं करोत्वत्र काव्येऽस्मिन् तु युगन्धरः

आवयोः पद्यमालाभिरर्चयावो मुहुर्मुहुः ||५||

एकदा तु  महोद्वेगे  देवा राक्षसपीडिताः

वैकुणठवासिनं द्रष्टुं धाविता बहुसङ्कटे ||६||

अवतारमतःकर्तुं निश्चयन् हरिरभ्यगात्

हरश्च तस्य साहाय्यं कर्तुं नीश्चितमानसः ||७||

पार्वतीं निजपत्नीं स्वं मानसं कथयन् मुदा

कैलासं सहसा गत्वा शिवो वचनमब्रवीत् ||८||

शृणु देवि! पराशक्ति! प्रलयङ्करि! पार्वति!

अगजे स्कन्दमातस्! त्वं गिरिजाते! मम प्रिये! ||९||

एतदुक्त्वा व्योमकेशो मौनं भजति मौनिराट्

कथं वक्ष्येऽहमित्येवं चिन्तयन् चित्तभित्तिषु ||१०||

हिमवद्गिरिसम्भूता शम्भुपत्नी स्वयम्भुवा

पप्रच्छ कम्बुकण्ठेन नीलकण्ठं विचिन्तितम् ||११||

किमेतच्चिन्तितं कान्त! भक्तचिन्तामणे त्वया

मन्येऽहं भुवि भक्तानां जीवितं कुशलं खलु ||१२||

शम्भुरुवाच-

सर्वत्र राजते देवि! राक्षसाणां विजृम्भणम्

अत एवावतारार्थं निश्चयं कृतवान् हरिः ||१३||

सूर्यदेवान्विते वंशे राघवो रामनामकः 

धर्मरक्षणकार्यार्थं त्रेतेऽस्मिन् भुवि गच्छति ||१४||

सीतेति तस्य दाराः सा लक्ष्मी च मिथिला पुरे

वतार्य रामचन्द्रं हि वृणोति तु भविष्यति ||१५||

गिरिजा उवाच-

ममापि तेऽस्तु साङ्गत्यं भूमौ भूमावतारणे

सदा शीताचलावासात् व्यथितं मम मानसम् ||१६||

एतच्छ्रुत्वा ललाटेन्दुर्मन्दहासः शिवोऽब्रवीत्

शम्भुरुवाच-

त्वया यदुक्तं तद्देवि नैश्चित्येन त्वसम्भवम् ||१७||

रुद्ररूपो भवत्येको ब्रह्मचारी महाबलिः

हनूमन्नामके भूमौ कपिवीरो वशंवदः ||१८||

अतस्त्वां तत्र नेतुं तु समर्थोऽस्मि न पार्वती 

रामस्य ध्येयसाध्यार्थं वतारं खलु निश्चितम् ||१९||

चिरं जीवति लोकेऽस्मिन् मारुती रामसेवकः

ममांशरूपधारश्च रामस्य विजयध्वजः ||२०||

न साध्यं सर्वदा स्थातुं त्वां त्यक्त्वा परमेश्वरि

अतो मदंशमात्रेण मारुतिर्जनयिष्यति ||२१||

इत्थं हि कथयन्नासीत् शिवः कैलासपर्वते

दृष्टं ताभ्यां वने युग्मं कप्योस्तत्रैव तद्दिने || २२||

गर्भादानं कृतं तत्र हरेण महिमान्वितम्

धृत्वा तं पार्वती पश्चात् वायवे चेदमब्रवीत्||२३||

गिरिजा उवाच-

नयेदं सुन्दरं गर्भं तापसीमञ्जनां तथा

यच्छ संरक्षणार्थं त्वं तवपुत्रमिमम् मुदा||२४||

सूक्तमेतदिति ज्ञात्वा तथैव वायुना कृतम्

स एव समभूत् काले मारुतिः पावनिः पुरा ||२५||

एवं शिवांश सम्भूतो मारुतिर्जगतीतले

मङ्गलं सततं कुर्यात् रामभक्तो महाबलिः ||२६||